Οι βραβευμένες μεταφράσεις αποτελούν μέρος του ποιητικού υλικού,ευρισκόμενου στη δίγλωσση έκδοση «Ποιητική ΑΜΦΙΠΟΛΙΤΕΙΑ», τίνος πρώτη επίσημη παρουσίαση έγινε στο Σαντάνσκι Βουλγαρίας τον Σεπτέμβρη 2011. Ως εκ τούτου, πολύ μεγάλη είναι η σημασία όλων των εν λόγω εκδόσεων, ιδίως επειδή πρόκειταιγια κείμενα δύο γειτονικών λαών, τα οποία έχουν συγγραφεί σε μία «μικρή», όπωςτην ελληνική και έχουν μεταφραστεί σε άλλη «μικρή» γλώσσα, όπως τη βουλγαρική.

 

 

 

 Η ποίηση του Σερραίου ποιητή Στέλιου Σαριβασίλη αποτελεί πολυφασματική συναναστροφήμε όλα τα στοιχεία του σύμπαντος, υπερβαίνοντας κάθε είδος συμβατικών ορίων που θα εμπόδιζαν την ελεύθερη κίνηση τουανθρώπινου πνεύματος. Τα «πιστεύω» της ποιητικής του φωνής, η οποία με την πάροδο του χρόνου, δικαίως,ακούγεται σε όλο και περισσότερες γλώσσες, είναι η(αιώνια) αγάπη για τον συνάνθρωπο, η αδιάκοπη κίνηση και η αναζήτηση νέων οριζόντων, ονείρων, ομορφιάς και  οπωσδήποτε το ψάξιμο μιας ελπίδας, έστω και ελάχιστης.Στα ποιήματα του Στέλιου Σαριβασίλη συνυπάρχουν πτυχές της επώδυνης πραγματικότητας, τις οποίες όμως ηκοσμοαντίληψη του ποιητή παντρεύει με απρόσμενες προοπτικές, που εκμυστηρεύεται στον σκεπτόμενο αναγνώστη. Το κρυφό όπλο του ποιητή είναι μία δυναμική  θετικότητα, με την οποία προσπαθεί να αντιμετωπίζει κάθε σοβαρή αντιξοότητα, δίνοντας έτσι κουράγιο στους άλλους. Δεν είναι τυχαία η αγαπημένη του ρήση: «Μην καταριέσαι το σκοτάδι. Άναψε ένα κερί». Στον ποιητή,αλλά και στον άνθρωπο Στέλιο Σαριβασίλη,είναι εύκολα παρατηρήσιμες η καλαισθησία και η αισιοδοξία, η χαρά του για το θαύμα της ζωής, η ειλικρίνεια και η καλήτου προαίρεση. Η μόνιμη τουπεποίθηση: το να αναβαθμίζε-ται η ανθρώπινη ψυχή, ναξαναγεννιέται και να συνεχίζει 8 ανήσυχη, φιλο περίεργη, τονπηγαιμό της. Τα ποιήματα του πολυπράγμονος Σερραίουδημιουργού περιέχουν συ-μπυκνωμένη σοφία και στοχασμό,που παραπέμπουν στη συσσωρευμένη του πείρα καιστην ουσιαστική γνώση του υλικού και του άυλου κόσμου.Στον Σ. Σαριβασίλη συμ-βιώνουν αρμονικά έναςεπαγγελματίας οικονομολόγος και ένας εκ φύσεως ποιητήςκαι δημιουργός.

Ταυτοχρό-νως, θα έλεγα ότι είναι ένας μόνιμος αλτρουιστής, συμμε-τέχων εθελοντικά σε οποιεσδήποτε πρωτοβουλίες μπορεί να συμβάλλουν στην κοινωνικήευημερία (εντός και εκτόςΕλλάδας). Εν πάσει περιπτώσει, από την προσέγγιση της ποίησής του ο αναγνώστης βγαίνει γνωστικά και συναι-σθηματικά εμπλουτισμένος. Τοίδιο ισχύει για την επι-κοινωνία με τον βαλκάνια άνθρωπο Στέλιο Σαριβασίλη. Γνώρισα τον ποιητή το 2009 και στη συνέχεια έχω ασχοληθεί αρκετές φορές μετο ποιητικό του έργο. Από την ενασχόληση αυτή αφορμάται η κατοπινή μας αδιάλει-πτη συνεργασία στο πλαίσιοτης ακαδημαϊκής κοινότη-τας του Πανεπιστημίου τουΠλόβντιβ, που αφορά κυρίως τη δραστηριότητα τουΤμήματος Νελληνικών Σπουδώνστο University of Plovdiv. Από μία ομιλία του ποιητήστους φοιτητές του Νεοελ-ληνικού Τμήματος με θέμα τοέργο του Παλαμά και του Ρίτσου, καθώς και από τηνπαρουσίαση μεταφρασμένο από τον B. Jogov ποιημάτωντου Σερραίου ομοτέχνου του, ξεκίνησε η φιλική μαςσύμπραξη. Παρόλο που ο Στέ-λιος Σαριβασίλης διατηρείπαρόμοιες σχέσεις με τα υπό-λοιπα τέσσερα πανεπιστήμιατης Βουλγαρίας, στα οποία υπάρχουν νεοελληνικέςσπουδές χάρη στις ακούραστες προσπάθειες της Καθηγήτριαςκαι Επίτιμου Διδάκτορατου Ε.Κ.Π.Α. ΣτόιναΠορομάνσκα, τολμώ να υποστηρίζωότι οι νεοελληνιστές τηςΦιλιππούπολης κατέχουν ιδαί- 9 τερη θέση στην αγαπώσακαρδιά του. Τη δύναμη τηςμετάφρασης, η οποίαγεφυρώνει λαούς και ανθρώπουςαλλόγλωσσους, αποδείξαμε μετον φοιτητικό διαγωνισμόμετάφρασης ποιημάτων του Σ.Σαριβασίλη («Σημάδιπηγαιμού», «Ίσως», «Μεγάλωσεο πόνος την καρδιά»). Αυτή ήταν η μικρή συμβολήτων φοιτητών μας στη δί-γλωσση έκδοση του ΣτέλιουΣαριβασίλη Ποιητική ΑΜΦΙ-ΠΟΛΙΤΕΙΑ (2011).Απευθυνόμενος στον φοιτητόκοσμο ο ίδιος τον συμβούλεψε: «...αςψάξουμε, ας αναδείξουμε τον αληθινό άνθρωπο από μέσαμας και ας προγραμ-ματίσουμε τη ζωή μας σύμφωναμε τη ζωή των άλλων αληθινών ανθρώπων με πνεύμαελεύθερο και ελεύθερησυνείδηση. Ο Δημιουργόςδημιούργησε εμάς και εμείς ας δημιουργήσουμε τον εαυτόμας με κανόνα τελειο-ποίησης την αγάπη. Ηδιαδρομή ας είναι από το τίπο-τα στα πάντα και όχι από ταπάντα στο μηδέν, με το λογισμό να λύνει και ναανοίγει τους κόμπους του νουγια να απεγκλωβιστούν οιμυστικές σκέψεις...»Οι παλιές και οι νέεςεμπειρίες των φοιτητών κατάτην απόδοση λογοτεχνικώνκειμένων στη μητρική τουςγλώσσα (αλλά καιαντιστρόφως) διευρύνουν τον δρόμοτης πνευματικής επικοινωνίαςπέρα από τα σύνορα των χωρών μας ευρισκόμενων στοπολύχρωμο, αλλά πονεμέ-νο βαλκανικό τοπίο (με τηνκαλύτερη έννοια της φρά-σης). Τα ποιήματα τουΣερραίου ποιητή έχουν και μία προστιθέμενη αξία για τους νεοελληνιστές και τουςελληνομαθείς του εξωτερικού. Οι λέξεις φέρνουν κοντά μας εικόνες, μυρωδιές καιήχους από την Ελλάδα. Τοιουτοτρόπως μπορούμε να αγγίξουμε τις λεμονιές και τιςδάφνες, να περπατήσουμε στους ελαιώνες, να συναντήσουμε τους σοφούς της αρχαιότητας,να απολαύσουμε το δελφικό τοπίο ή την αυγουστιάτικη πανσέληνο, να αράξουμε σελιμάνια, να κάτσουμε δίπλα στις αμίλητες Μοίρες, να δούμε τον ήλιο, το φως, τοασημοκέντητο γαλάζιο, να τριγυρνάμε τις θάλασσες μαζί με τις γοργόνες, ναχαρούμετα πλούσια χρώματα της Ελλάδας και άλλα πολλά. Ενώ ανακαλύπτουμετα πολιτιστικά αυτά χαρακτηριστικά μέσω της ποίησης του Στέλιου Σαριβασίλη, αςείμαστε βέβαιοι ότι θα έχουμε την πολύτιμη ευκαιρία να γνωρίζουμε καλύτερα τονίδιο μας τον πολιτισμό. Τότε, μάλλον, δεν θα μας φανούν καν άγνωστες οινεράιδες στις πηγές ή η σιωπή του Στρυμόνα. Σε αυτό το σημείο ας θυμηθούμε τα λόγια του ΝτημήτρηΣισμάνωφ, ο οποίος προλογίζοντας τη συλλογή Σύγχρονοι Βούλγαροι πεζογράφοι σεμετάφραση του Άργη Κόρακα (Εκδ. Α. Καραβία, 1940) υπογραμμίζει ότι ο με-ταφραστής «πετά στην Ελλάδα μια ζωηρή σπίθα από το φλόγινο πνεύμα της Βουλγαρίας και ταυτόχροναθεμελιώνει ένα από τα βάθρα της γέφυρας, που οδηγείαπό τη χώρα του Ολύμπου και του Παρνασσού στηχώρα του Αίμου.

Αναφέρω αυτή τη γέφυρα, γιατί είμαι βέβαιος πως κάθε Έλληνας που θα διαβάσει τα διηγή-ματα [...] θα πεισθεί ότι το βουλγαρικό και το ελληνικό έθνος μοιάζουν από πολλές απόψεις σε πνευματικό επί-πεδο, ότι η επιρροή του Βυζαντίου, τα κοινά δεινά στα χρόνια της δουλείας και η ανάγκη για έναν γρήγοροσυντονισμό με το ρυθμό της “ευρωπαϊκής ζωής” μετάτην απελευθέρωση, δημιούργησαν κοντά στον Αίμο καιστο Αιγαίο ανάλογες γραμμές στον χαρακτήρα, που επιτρέπουν στον Βούλγαρο και στον Έλληνα να κατα-λαβαίνουν ο ένας τον άλλο πολύ πιο εύκολα από όσο γενικά νομίζεται. Δεν υπάρχει τίποτε που να συντελείπερισσότερο στη συννενόηση μεταξύ των λαών από τηναμοιβαία και δίκαιη εκτίμηση των πνευματικών των θησαυρών. Και τίποτε δεν αποκαλύπτει τόσο το πνεύμακαι την αξία ενός λαού όσο η τέχνη του, ειδικώτερα ηλογοτεχνία του».Όλα αυτά τα χρόνια είχαμε την χαρά να ανταμώνουμεΌλα αυτά τα χρόνια είχαμε την χαρά να ανταμώνουμεπολλές φορές τον Σερραίο μας φίλο, να φιλοξενούμαστεόχι μόνο στην ποίησή του αλλά και στο σπίτι του. Σεδιάφορες εποχές (αλλά πάντα προτιμώντας τα εαρινάταξίδια) διασχίζαμε τα γεωγραφικά σύνορα, ώστε νασυζητάμε για θέματα ποίησης, μετάφρασης και για το θέατρο.

Η πνευματική αυτή επικοινωνία, οι επαφές μαςκαι το αμοιβαίο μας ενδιαφέρον προς το φαινόμενο της λογοτεχνικής μετάφρασης ως διαγλωσσικού και διαπολι-τισμικού διαύλου, που παρέχει τη δυνατότητα διαλόγου και προσέγγισης του Άλλου, δεν θα σταματήσουν (ακόμακαι αν δυσχεραίνονται κατά καιρούς από περιστάσειςανωτέρας βίας σαν τη χιονοθύελλα ονόματι «Ηφαιστίων» ή τον κορωνοϊό). Αδιάσειστη απόδειξη για τούτο αποτε-λεί το νέο ποιητικό βιβλίο του Στέλιου Σαριβασίλη, το οποίο ο αναγνώστης κρατάει στα χέρια του.

 

VelichkaSimonova - Grozdeva

καθηγήτριατου University of Plovdiv“PaisiiHilendarski”