ΝΕΑ

ΑΠΟ ΤΟ ΜΠΡΕΤΟΝ-ΓΟΥΝΤΣ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

Μήπως κάποιος θα μπορούσε να θυμίσει στους ισχυρούς της Ευρώπης και της Υφηλίου την ιστορία της χαμένης ευκαιρίας αξιοποίησης της πρότασης του Κέινς στη Διάσκεψη του Μπρέτον Γούντς, που αν υιοθετούνταν το 1944 η οικονομική ανισότητα σήμερα ανάμεσα στις χώρες θα ήταν μικρότερη;

Μήπως κάποιος θα μπορούσε να θυμίσει στους ισχυρούς της Ευρώπης και της Υφηλίου την ιστορία της χαμένης ευκαιρίας αξιοποίησης της πρότασης του Κέινς στη Διάσκεψη του Μπρέτον Γούντς, που αν υιοθετούνταν το 1944 η οικονομική ανισότητα σήμερα ανάμεσα στις χώρες θα ήταν μικρότερη;

Μήπως κάποιος θα μπορούσε να θυμίσει στους ισχυρούς της Ευρώπης και της Υφηλίου την ιστορία της χαμένης ευκαιρίας αξιοποίησης της πρότασης του Κέινς στη Διάσκεψη του Μπρέτον Γούντς, που αν υιοθετούνταν το 1944 η οικονομική ανισότητα σήμερα ανάμεσα στις χώρες θα ήταν μικρότερη;

Ψάχνοντας μέσω του διαδικτύου μια πειστική αιτιολογία της σημερινής ελληνικής και ευρωπαικής οικονομικής κρίσης ,έφτασα στην ιστορική διάσκεψη του Μπρέτον Γούντς . Όπως έγραψε ο καθηγητής JAMES Κ. GALBRAITH(Ενωση Οικονομολόγων για την Μείωση των Εξοπλισμών) και η Βρετανία, μεταπολεμικά βρισκόταν στο χείλος της χρεοκοπίας. Το 1944, έγινε η διάσκεψη του Μπρέτον Γουντς,όπου αποφασίστηκε η ίδρυση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και της Παγκόσμιας Τράπεζας, καθώς και η καθιέρωση του χρυσού και της μετατρεψιμότητας του δολλαρίου σε χρυσό, με ισοτιμία 35 δολαρίων ανά ουγγιά.

Στη διάσκεψη του Μπρέτον Γουντς,ως επικεφαλής της βρετανικής αντιπροσωπείας, συμμετείχε ο Τζον Μέιναρντ Κέινς που πρότεινε ένα σύστημα στο πλαίσιο του οποίου τα μεγάλα κράτη δεν θα ήταν υποχρεωμένα να θέτουν την τήρηση των εμπορικών συμφωνιών πάνω από τους διάφορους στόχους κοινωνικής ευημερίας, με κυριότερο την πλήρη απασχόληση. Το σύστημα αυτό θα χαρακτηριζόταν, πρώτα από όλα, από έναν μηχανισμό «προσαρμογής των πιστώσεων», που θα επέβαλλε κυρώσεις στις χώρες με εμπορικό πλεόνασμα και όχι στις χώρες με εμπορικό έλλειμμα. Κάτι τέτοιο θα υποχρέωνε τις χώρες με εμπορικό πλεόνασμα είτε να αποδεχθούν εμπορικούς φραγμούς για τα προϊόντα τους είτε να διευρύνουν τις εγχώριες αγορές τους για να απορροφήσουν περισσότερες εισαγωγές. . Αυτή την εναλλακτική ιδέα διατύπωσε ο Κέινς και επιχείρησε να την εφαρμόσει στο Μπρέτον Γουντς, όμως οι ΗΠΑ δεν το στήριξαν γιατί δεν το ήθελαν και ο Στάλιν τότε στήριξε τις ΗΠΑ, διότι πίστευε ότι ο Κέινς ήθελε να προστατεύσει τους Βρετανούς.

Η δεκαετία 1940-1950 χαρακτηρίζεται από την κυριαρχούσα επίδραση των ΗΠΑ και από την καθιέρωση του δολλαρίου ώς κύριου αποθεματικού νομίσματος για όλες τις καπιταλιστικές χώρες.

Από το 1967,το «σύστημα Μπρέτον Γουντς» γνωρίζει μεγάλη κρίση. Η πιο σοβαρή έκφραση της κρίσης ήταν η μεγάλη αύξηση του πληθωρισμού. Στο διάστημα 1973 -1975 ο πληθωρισμός σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες έφτασε μέχρι 20-25% το χρόνο. Η κρίση αυτή οδήγησε στην κατάρρευση του «συστήματος Μπρέτον Γουντς» και άρχισε η σταδιακή αποσύνδεση των νομισμάτων από το χρυσό.Χρειάστηκαν μόλις μερικά χρόνια για να αποδειχθεί ότι ο Κέινς είχε δει σωστά.Το 1974 η εγκατάλειψη του χρυσού σαν βάσης στήριξης των νομισμάτων και το πέρασμα στα χαρτονομίσ-ματα ήταν η κύρια αιτία της κρίσης. Οι νομισματικές κρίσεις, που εμφανίζονται κατά περιόδους στην καπιταλιστική οικονομία,γράφει ο καθηγητής πολιτικής οικονομίας Τζόζεφ Χαλεβί, οφείλονται στη σταδιακή εγκατάλειψη του χρυσού και το πέρασμα στα ακέραια χαρτονομίσματα, που χαρακτηριστικό στοιχείο τους είναι η πληθωριστική υποτίμηση.

Το σημερινό ισχύον Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης υποχρεώνει τις ευρωπαϊκές χώρες να διατηρούν τα δημοσιονομικά τους ελλείμματα κάτω από ένα συγκεκριμένο όριο, το οποίο είναι ίδιο για όλους, σχεδόν με οποιοδήποτε κόστος και χωρίς να λαμβάνονται υπόψη κυρίως τα αντίστοιχα ποσοστά ανεργίας και οι ανάγκες για επενδύσεις. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει το αποκλειστικό δικαίωμα προσδιορισμού των επιτοκίων προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που η ίδια ορίζει.

Αυτή τη στιγμή, στην Ευρώπη, η εξουσία των πιστωτών είναι τόσο απόλυτη όσο και στους κόλπους των Συμμάχων το 1945. Η εξουσία τους, όμως, αποδεικνύεται οικονομικά καταστροφική(σ.σ.,όπως και στη σημερινή κρίση), όπως είχε προβλέψει ο Κέινς. Οι Ευρωπαίοι δεν θα πρέπει να επαναλάβουν το λάθος που έκαναν το 1945 οι Αμερικανοί, δηλαδή να εμπιστευθούν τις αποφάσεις-κλειδιά και τους διεθνείς οργανισμούς σε ανθρώπους που έχουν τη νοοτροπία τραπεζιτών.

Στην περίπτωση της Ελλάδας, αλλά και αλλού, δεν έχει ανακινηθεί ένας μηχανισμός που να αυξάνει τους μισθούς και να αναζωογονεί την οικονομία. Αντίθετα, η κυβέρνηση ξοδεύει χρήματα για να στηρίξει το χρηματοπιστωτικό τομέα, οι επιχειρηματίες δεν επενδύουν διότι δεν έχουν θετική εικόνα για το μέλλον της οικονομίας, άρα η ενδογενής λύση δεν είναι κοντά. Για χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Πορτογαλία το ζήτημα είναι η παραγωγική δυνατότητα και πώς αυτή συνδέεται με τις εισαγωγές και όχι το χρέος.

Εφόσον σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι αδύνατο μια χώρα να βγει από την ευρωζώνη, συνεχίζει ο καθηγητής Τζότζεφ Χαλεβί, η εναλλακτική πρόταση χαρακτηρίζεται από δύο προαπαιτούμενα:

1)να κατανοήσουμε τους κανόνες για τους προϋπολογισμούς των κρατών που διέπουν την ευρωζώνη, να κοιτάξουμε δηλαδή προσεκτικά τη Συνθήκη της Λισαβόνας και τα κριτήρια για τους προϋπολογισμούς και να χαραχθεί μια νέα κοινή ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική, που θα λαμβάνει υπόψη τις διαφορετικές οικονομικές συνθήκες της κάθε χώρας, αλλά και κάθε περιοχής της κάθε χώρας.

2)να δημιουργηθεί ένα σύστημα σύμφωνα με το οποίο τα εσωτερικά πλεονάσματα και ελλείμματα των χωρών να ανακυκλώνονται.

Αυτή τη στιγμή, όταν μια χώρα παρουσιάζει πλεόνασμα δεν έχει καμιά υποχρέωση απέναντι στις άλλες χώρες και παραμένει ένα βάρος για τις υπόλοιπες χώρες. Μήπως κάποιος θα μπορούσε να θυμίσει στους ισχυρούς της Ευρώπης και της Υφηλίου την ιστορία της χαμένης ευκαιρίας αξιοποίησης της πρότασης του Κέινς στη Διάσκεψη του Μπρέτον Γούντς,που αν υιοθετούνταν το 1944 η οικονομική ανισότητα σήμερα ανάμεσα στις χώρες θα ήταν μικρότερη;



ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΣΩΤΗΡΙΟΥ